Przedszkole Publiczne Nr 6
w Rzeszowie

Adaptacja – jest to reakcja przystosowawcza organizmu do zachodzących zmian.

Adaptacja jest procesem długotrwałym, dlatego przygotowania należałoby rozpocząć już w momencie podjęcia decyzji o zapisie dziecka do placówki wychowawczej, jaką jest przedszkole. Aby adaptacja przebiegła prawidłowo i zakończyła sukcesem, należy się metodycznie przygotować do tego nowego etapu w życiu dziecka. Dobry plan (strategia) jest połową sukcesu, a poświęcona temu energia i czas na pewno będą procentować w przyszłości.

Etap I

W jaki sposób przygotować się mogą rodzice? Przede wszystkim powinni uporać się z własnymi lękami, aby nie udzielały się one dzieciom. Ponadto:

1. Pogodzić się z nową sytuacją – potraktować ją w sposób naturalny, jako kolejny etap związany z wychowaniem, stworzyć dziecku poczucie bezpieczeństwa.
2. Dowiedzieć się, jakie potrzeby mają dzieci w wieku przedszkolnym, jakie są charakterystyczne cechy 3-, 4-, 5- i 6-latka.
3. Poznać konkretne przedszkole, aby rozwiać swoje wątpliwości - zainteresować się, jaki obowiązuje rozkład dnia, ile jest dzieci w grupie, zobaczyć, jak wyglądają sale, poznać przykładowy jadłospis, poznać ofertę zajęć dodatkowych. Zdobycie tej wiedzy podstawowej sprawi, że przedszkole nie będzie już widmem, które spędza sen z powiek, a stanie się konkretnym budynkiem, odpowiednio przystosowanym do potrzeb dzieci, z  kadrą nauczycieli dobrze wykształconych i przygotowanych do wychowania dzieci, którzy nie tylko zaopiekują się naszymi pociechami, ale niejednokrotnie będą pomocą dla rodziców w rozwikłaniu trudnych sytuacji wychowawczych.
4. Wziąć udział w zebraniach, spotkaniach adaptacyjnych, samemu wybrać się z dzieckiem do ogrodu przedszkolnego w czasie, gdy bawią się tam dzieci, dowiedzieć się, która nauczycielka od nowego roku obejmie wychowawstwo grupy, poznać z nią swoje dziecko, pokazać mu budynek przedszkola z zewnątrz, wejść z dzieckiem do środka, pokazać szatnię, zarezerwować znaczek.
5. Zadawać pytania dyrektorowi, nauczycielkom, personelowi oraz rodzicom, którzy już znają to miejsce oraz dzieciom, by rozwiać wszelkie wątpliwości.
6. Pomyśleć o zorganizowaniu pierwszych dni w taki sposób, aby adaptacja przebiegała bez pośpiechu (z którym zawsze związane są przykre emocje), z możliwością przebywania przez jakiś czas wraz z dzieckiem na terenie przedszkola, wcześniejszego odbierania dziecka, stopniowego wydłużania pobytu.
7. Nauczyć się słuchania swojego dziecka tzn. dostrzegania i akceptowania jego uczuć (nie zaprzeczania im) – płaczu, złości, spontanicznej radości lub po prostu złego humoru.
8. Zabronione jest straszenie (nawet bezwiedne) przez stwarzanie atmosfery groźby, kary, ostrzeżenia - przez „niewinne” powiedzenie np.: „zobaczysz, w przedszkolu to cię nauczą, lub „jak nie będziesz grzeczny, to pójdziesz do przedszkola...”
9. Skończyć z nadopiekuńczością, nauczyć się konsekwencji postępowania, aby nasze obietnice nie były gołosłowne (jeśli coś obiecujemy, to dotrzymujmy słowa). 

Etap II

Tak przygotowany rodzic może przejść do etapu drugiego (który może przebiegać równolegle do swojego „oswajania”), tzn. przygotowania dziecka.

1. Rozmawianie z dzieckiem o wszystkim, czego już dowiedzieliśmy się na temat przedszkola, wybrać się z dzieckiem tą drogą, którą będzie chodziło do przedszkola, zapoznać go z nowym środowiskiem.
2. Stopniowo przyzwyczajać dziecko do pozostawania pod opieką osób trzecich (oczywiście takich, do których mamy zaufanie), szczególnie gdy dziecko nie miało takich doświadczeń - i stopniowo ten czas wydłużać. Może to być najpierw w naszym domu, potem np. u cioci lub w piaskownicy pod opieką znajomej mamy.
3. Coraz bardziej usamodzielniać dziecko w zakresie samoobsługi (korzystanie z ubikacji, samodzielność w jedzeniu, rozbieraniu się), to bardzo ułatwi start dziecka. Pamiętajmy, że dzieci jest dużo (nawet ponad 25), a pani w grupie maluchów jest jedna. Oczywiście pomaga jej pani z obsługi, ale w zakresie jej obowiązków są jeszcze czynności porządkowe, przynoszenie posiłków, sprzątanie itp.
4. Nauczmy dziecko porozumiewania się, komunikowania swoich potrzeb w taki sposób, aby nowi opiekunowie mogli je zrozumieć i zaspokoić.
5. Wprowadźmy (jeśli do tej pory to nie funkcjonuje) stały harmonogram dnia, głównie pory chodzenia spać i wstawania o takiej porze, o jakiej dziecko będzie budzone przed wyjściem do przedszkola.
6. Zmiana jadłospisu, zbliżonego do przedszkolnego - na pewno rozstanie z butelką, jeśli nie nastąpiło to do tej pory, a co za tym idzie - nauka gryzienia.
7. Organizujmy dziecku spotkania z rówieśnikami, aby nauczyć je nawiązywania kontaktów. 

Jak przetrwać pierwsze trudne dni?

Podsumowując te przygotowania, kilka dobrych rad:

• Rozmawiajmy z dzieckiem o jego wątpliwościach.
• Akceptujmy uczucia dziecka.
• Stosujmy małe dawki - stopniowo wydłużamy pobyt.
• Nie wymykajmy się cichaczem - dziecko poczuje się oszukane i straci zaufanie).
• Dotrzymujmy danego słowa (dotyczącego pory odbierania).
• Pomagajmy w samodzielności przez rozsądny dobór ubrań (luźne spodnie - najlepiej na gumce, bez guzików, pantofle na rzepy, odzież na zmianę w razie „awarii”).
• Zaopatrzmy dziecko w „opiekuna” w postaci ulubionej przytulanki.
• Zostawmy numer telefonu kontaktowego.
• Zaufajmy przedszkolu!
• UŚMIECHNIJMY SIĘ!!!

Mamo i Tato! Jeśli przetrwacie pierwszy miesiąc, dalej będzie już z górki i tylko patrzeć, jak Wasz maluch z przejęciem opowie Wam o swoich pierwszych przyjaźniach, z dumą pokaże swoje prace plastyczne i zdjęcia z Balu Karnawałowego, a Państwu ze wzruszenia zakręci się łza w oku na występach z okazji Dnia Mamy i Taty!!!

Życzymy Wam, Rodzice, dużo cierpliwości, odwagi, a Waszym Pociechom samych radosnych chwil w naszym przedszkolu!

A jeśli znajdziecie Państwo trochę czasu, zachęcamy do przeczytania kilku opracowań mogących pomóc Wam przejść jak najspokojniej ten "gorący" dla wszystkich okres.